नवीन प्रॉपर्टी कार्ड (PR) कसे काढावे: संपूर्ण मार्गदर्शक

Slug: new-property-card-guide

Description: हा लेख नवीन प्रॉपर्टी कार्ड (PR) काढण्यासाठी आवश्यक कागदपत्रे, प्रक्रिया आणि कायदेशीर बाबींची सोप्या भाषेत माहिती देतो. सामान्य नागरिकांना समजेल अशा पद्धतीने यात सर्व गोष्टींचा समावेश आहे.

प्रॉपर्टी कार्ड म्हणजे काय?

प्रॉपर्टी कार्ड (Property Register Card - PR Card) हे एक कायदेशीर दस्तऐवज आहे, जे मालमत्तेच्या मालकी आणि इतर तपशीलांची नोंद ठेवते. हे दस्तऐवज विशेषतः शहरी भागातील मालमत्तांसाठी वापरले जाते आणि स्थानिक महानगरपालिका किंवा स्थानिक स्वराज्य संस्थेद्वारे जारी केले जाते. महाराष्ट्रात, महाराष्ट्र जमीन महसूल संहिता, 1966 अंतर्गत मालमत्तेची नोंदणी आणि प्रॉपर्टी कार्ड जारी करण्याची प्रक्रिया नियंत्रित केली जाते (कलम 149 आणि 150).

नवीन प्रॉपर्टी कार्ड काढण्याची गरज का आहे?

प्रॉपर्टी कार्ड काढण्याची गरज खालील कारणांमुळे असू शकते:

• नवीन मालमत्ता खरेदी केल्यास.
• मालमत्तेच्या मालकीत बदल झाल्यास (उदा., वारसाहक्काने मालमत्ता मिळाल्यास).
• जुन्या प्रॉपर्टी कार्डमध्ये चुका असल्यास किंवा ते हरवले असल्यास.
• मालमत्तेची विक्री, बँक कर्ज किंवा इतर कायदेशीर प्रक्रियेसाठी.

नवीन प्रॉपर्टी कार्ड काढण्यासाठी आवश्यक कागदपत्रे

प्रॉपर्टी कार्ड काढण्यासाठी खालील कागदपत्रे आवश्यक आहेत. यातील काही कागदपत्रे स्थानिक नियमांनुसार बदलू शकतात, त्यामुळे स्थानिक महानगरपालिका कार्यालयाशी संपर्क साधणे उचित ठरेल:

1. अर्ज पत्र: मालमत्तेची नोंदणी किंवा प्रॉपर्टी कार्डसाठी अर्जाचा नमुना स्थानिक स्वराज्य संस्थेकडून मिळतो.
2. मालमत्तेची कागदपत्रे:
   • खरेदीखत (Sale Deed) किंवा मालमत्तेचा हस्तांतरण दस्तऐवज.
   • सात-बारा उतारा (7/12 Extract) किंवा मालमत्तेचा उतारा.
   • मालमत्तेचा नकाशा किंवा प्लॅन (Property Map/Plan).
3. मालकीचा पुरावा: मालमत्तेच्या मालकीचा पुरावा, जसे की नोंदणीकृत करारनामा किंवा वारसाहक्क प्रमाणपत्र.
4. ओळखपत्र: अर्जदाराचे आधार कार्ड, पॅन कार्ड किंवा इतर सरकारी ओळखपत्र.
5. पत्त्याचा पुरावा: वीज बिल, टेलिफोन बिल किंवा इतर पत्त्याचा पुरावा.
6. नाहरकत प्रमाणपत्र (NOC): काही प्रकरणांमध्ये, स्थानिक स्वराज्य संस्था किंवा सोसायटीकडून नाहरकत प्रमाणपत्र आवश्यक असते.
7. प्रॉपर्टी टॅक्स रसीद: मालमत्तेचा कर भरण्याची नवीनतम रसीद.

प्रॉपर्टी कार्ड काढण्याची प्रक्रिया

नवीन प्रॉपर्टी कार्ड काढण्यासाठी खालील पायऱ्या फॉलो करा:

1. स्थानिक कार्यालयात संपर्क: आपल्या क्षेत्रातील महानगरपालिका, नगरपालिका किंवा तहसील कार्यालयात संपर्क साधा. प्रॉपर्टी कार्ड सामान्यतः सिटी सर्व्हे ऑफिस किंवा लँड रेकॉर्ड्स विभाग यांच्याकडून जारी केले जाते.
2. अर्ज भरणे: आवश्यक अर्ज पत्र भरून त्यासोबत सर्व कागदपत्रे जोडा. अर्ज पत्र स्थानिक कार्यालयातून किंवा ऑनलाइन पोर्टलवरून मिळू शकते (उदा., महाराष्ट्र सरकारचे महाभूमी पोर्टल).
3. शुल्क भरणा: प्रॉपर्टी कार्डसाठी नाममात्र शुल्क आकारले जाते. हे शुल्क स्थानिक नियमांनुसार बदलू शकते. शुल्क रोख, डिमांड ड्राफ्ट किंवा ऑनलाइन पेमेंटद्वारे भरता येते.
4. मालमत्तेची पडताळणी: स्थानिक अधिकारी मालमत्तेची प्रत्यक्ष पाहणी करू शकतात. यामध्ये मालमत्तेचा आकार, स्थान आणि इतर तपशील तपासले जातात.
5. प्रॉपर्टी कार्ड जारी: सर्व कागदपत्रे आणि पडताळणी पूर्ण झाल्यावर, प्रॉपर्टी कार्ड 30 ते 60 दिवसांत जारी केले जाते. काही प्रकरणांमध्ये यास जास्त वेळ लागू शकतो.

कायदेशीर बाबी आणि सावधगिरी

प्रॉपर्टी कार्ड काढताना खालील कायदेशीर बाबी लक्षात ठेवा:

• मालमत्तेची मालकी स्पष्ट असावी: मालमत्तेच्या मालकीबाबत कोणताही वाद नसावा. जर वाद असेल तर तो प्रथम महाराष्ट्र जमीन महसूल संहिता, 1966 अंतर्गत निकाली काढावा (कलम 146).
• बोगस कागदपत्रांपासून सावध: खोटी कागदपत्रे सादर केल्यास भारतीय दंड संहिता, 1860 अंतर्गत कारवाई होऊ शकते (कलम 465 - बनावट कागदपत्रे).
• नोंदणी आवश्यक: मालमत्ता खरेदी केल्यानंतर ती नोंदणी कायदा, 1908 अंतर्गत नोंदणीकृत करणे बंधनकारक आहे (कलम 17).

ऑनलाइन प्रक्रिया

महाराष्ट्रात, महाभूमी पोर्टलद्वारे प्रॉपर्टी कार्ड काढण्याची ऑनलाइन सुविधा उपलब्ध आहे. यासाठी:

• महाभूमी पोर्टलवर नोंदणी करा.
• आवश्यक कागदपत्रे अपलोड करा.
• ऑनलाइन अर्ज सबमिट करा आणि शुल्क भरा.
• अर्जाचा स्टेटस ऑनलाइन तपासा.

सामान्य प्रश्न

१. प्रॉपर्टी कार्ड काढण्यासाठी किती वेळ लागतो?

सामान्यतः 30 ते 60 दिवस लागतात, परंतु कागदपत्रांमध्ये कमतरता असल्यास जास्त वेळ लागू शकतो.

२. प्रॉपर्टी कार्ड हरवले तर काय करावे?

स्थानिक सिटी सर्व्हे ऑफिस किंवा तहसील कार्यालयात हरवल्याची तक्रार नोंदवा आणि डुप्लिकेट प्रॉपर्टी कार्डसाठी अर्ज करा.

३. प्रॉपर्टी कार्डसाठी शुल्क किती आहे?

शुल्क स्थानिक स्वराज्य संस्थेच्या नियमांनुसार बदलते. सामान्यतः 100 ते 500 रुपये शुल्क असते.

निष्कर्ष

नवीन प्रॉपर्टी कार्ड काढणे ही एक सोपी प्रक्रिया आहे, जर सर्व कागदपत्रे व्यवस्थित असतील आणि प्रक्रिया योग्य पद्धतीने पार पाडली गेली तर. स्थानिक स्वराज्य संस्था किंवा ऑनलाइन पोर्टलद्वारे ही प्रक्रिया पूर्ण करता येते. कायदेशीर बाबींची काळजी घेऊन आणि योग्य कागदपत्रांसह, आपण सहजपणे प्रॉपर्टी कार्ड प्राप्त करू शकता.